DARENDE ve GÜCDEVAN KARDEŞ ŞEHİR
Darende Belediyesinden yapılan açıklamaya göre, belediye meclisinde alınan karar doğrultusunda Darende ile Güan kardeş şehir oldu.
Türkiye Cumhuriyeti ile Özbekistan Cumhuriyeti arasında stratejik ortaklık tesis edildikten sonra 25 anlaşma imzalanmıştı bu minvalde gelişen bir çok ilişkiye tarihi bağları olan şehirlerimizde katkı sunmaktadırlar.
Dünya üzerinde Altın Silsile olarak bilinen ve ilk 30 tanesi ortak olan İslam dininin büyüklerinden 12 tanesine ev sahipliği yapan Özbekistanda tümünün hocası olarak geçen Abdulhalik GÜCDEVANİ hazretlerinin babası Abdulcemil Efendinin Malatya’lı olması ve Buharaya göç ettikten sonra ismiyle müsemma bu belde de medfun bulunması iki mübarek beldeyi tarihte birbirine bağlarken günümüzde Darende Belediye Başkanlığı ile Özbekistan Büyükelçiliği Turizm danışmanı olan hemşehrimiz H.Hulûsi GÜLSEREN’in özverili çalışmaları sonucu Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket MİRZİYOYEV beyefendinin kararnamesi ile
Özbekistan Buhara Gücdevan ile Türkiye Malatya Darende belediyeleri kardeş şehir protokolü imzalanmıştır.
Gücdevan kelime kökü yerel halk arasında farklı hikayeleri mevcuttur. Bunlar arasında, “Kiştuvon”u (Tacik dilinde “kiş” ekici, “tuvon” bir yer), yani mahsul eken çiftçilerin yeri veya “Gujudehan”ı birçok köyden oluşan bir yer olarak yorumlanmaktadır.
10. yüzyıldan kalma tarihi kroniklerde adı geçen Gücdevan köyünün, 10. yüzyıl coğrafyacılarının da bahsettiği Harkanrud veya Kalkanrud deresinden su aldıkları yazılı tarihlerde geçmekteidir. O zaman bile bölgedeki ticaret merkezlerinden biri ve Somani devletinin bir parçasıydı. Gücdevan, 12. yüzyılda Buhara’ya 6 fersah uzaklıkta bir pazar köyüydü. Daha sonra Gücdevan’ın bulunduğu bölgeye Gücdevan veya Harkanrud adı verildi. 12. yüzyılda Türk Karahanlı hanedanı döneminde yaşayan Tasavvuf büyüklerinden Abdukhalik Gücdüvani’nin doğum yeri olmasıyla biliniyor.Orta Çağ’ın başlarında kurulan Tavois şehri, 15. yüzyıla kadar Gücdevan’labüyürken sonraki zamanlarda Gücdevanmerkez halini alıp şehir oldu.
Hocaların Hocası olarak bölgedeki 7 pirin öğretmeni ve ülkedeki 12 büyük zatın üstadı olan Abdulhalik GÜCDEVANİ hazretleri Buhara’ya yaklaşık 30 km. uzaklıktaki Gucdüvân köyünde doğdu. Risâle-i Ṣâḥibiyye adlı eserinde (s. 95-96) anlattığına göre babası, İmam Mâlik neslinden, zâhirî ve bâtınî ilimlere vâkıf bir âlim olan Malatyalı Abdülcemil İmam’dır. Düşmanları tarafından şehirden çıkarılan Malatya sultanının tahtına dönmesini sağlayan Abdülcemil efendi sultanın kızıyla evlendirilir. Mana aleminde Hızır (AS), Abdülcemil efendiye bu evlilikten bir erkek çocuğunun doğacağı müjdesini verir ve adını Abdülhâliḳ koymasını ister. Gucdüvânî, sebebini açıklamadığı bir husustan dolayı bir müddet sonra babasının Malatya’dan ayrılmak mecburiyetinde kaldığını ve Buhara’ya giderek Gucdüvân köyüne yerleştiğini, kendisinin burada dünyaya geldiğini Risale-i Şâhibiyye eserinde kaydeder.
Özbekistan da medfun Altın Silsile talebeleri;
Abdulhalik GÜCDEVANİ (KS) ve talebeleri
Hacı Arif RİVEGERİ (KS)
Hacı Mahmud FAGNEVİ (KS)
Hacı Ali RAMİTANİ (KS)
Muhammed Baba SEMMASİ (KS)
Seyyid Emir KÜLAL (KS) *Bursadaki Emir Sultan Hz Babasıdır
Hacı Muhammed Bahauddin NAKŞİBENDİ (KS)
Hacı Aladdini ATTAR (KS)
Hacı Ubeydullahi AHRAR (KS)
Hacı Muhammed ZAHİD (KS)
Derviş MUHAMMED (KS)
Hacı Muhammed İMKENEGİ (KS)
Maveraünnehr de İslam dininin ilmi çalışmaları ve yayılması için Yusufu HEMEDANİ ve Ahmedi YESEVİ lerin vesileleriyle Anadolu ve tüm dünyaya Alperenlerini tekrar göndermişlerdir. Beldelerimizde bulunan bir çok Allah dostu bu sebeple hep bu merkezlerden yetişmiştir. Aslında bulunduğumuz vatanın manevi erleri ve yolumuza ışık tutan yüce zaatlardır.
Darendemizde medfun Somuncu Baba mahlasıyla meşhur Şeyh Hamidi Veli KS yine Horasan erenlerindendir. Kendileri de Melami meşrebli olup her ne kadar zamanında gizli kaldılarsa günümüzde bazı talebeleri;
Somuncu Baba Şeyh Hamidi Veli (KS) ve bazı talebeleri
Halil Taybi – Darende Somuncu Baba Cami
Baba Yusuf Hakiki – Aksaray
Akşemseddin – Göynük
Ömer Dede – Göynük
Hızır Dede – Bursa
Akbıyık Sultan – Bursa
İnce Bedreddin – Darende
Yazıcıoğlu – Gelibolu
Şeyh Lutfullah – Balıkesir
Şeyhî – Kütahya
Şeyh Üftade – Bursa
Aziz MahmudHüdayi – İstanbul
Muslihiddin Halife – İskilip
Uzun Selahaddin – Bolu
Şeyh Şücâüddin Karamânî – Edirne
Türkiye’de inanç turizminde en çok ziyaret edilen Mevlana Hz külliyesinden sonra gelen Darende Somuncu Baba Külliyesidir. Özbekistanda ise 7 piri uhdesinde bulunduran inanç turizminde en çok ziyaret edilen Buhara şehri ve Hocaları Gücdevandır.
Bu manevi iklimde ve tarihi tevafukların güzelliğinde Özbekistan Cumhuriyeti Buhara Şehri Gücdevan İlçesi Hâkimliği (Belediyesi) ile Darende İlçesi Darende Belediyesi olarak Belediye Meclisinde alınan karar doğrultusunda Darende ile Gücdevan arasında Kardeş Şehir Anlaşması imzalanmıştır.
Başta Abdulhalik GÜCDEVANİ KS Uluslar arası sempozyumunun ikincisini Malatya İnönü Üniversitemiz ile Özbekistan Buhara Şehrinde yapılması olmak üzere bir çok ilçemizi tanıtıcı ; ilmi, kültürel, sosyal, ticari ve sanayi alanındaki faaliyetlerde bulunacağımız bu anlaşmanın hayırlara vesile olmasını niyaz eder tüm hemşerilerimize kalbi selamlarımı arz ederim.
İsa Özkan – Darende Belediye Başkanı